شناسایی اماکن تاریخی و گردشگری فولادمحله
ارزش تاریخی هر ناحیه ای به قدمت تاریخی آن ناحیه بستگی دارد هرچند جای جای کشور پهناورایران دارای ارزش تاریخی است ولی این ارزش تمامی نواحی کشور را شامل نمی شود بسیاری از شهرها و روستاها به دلیل شرایط اقلیمی، راهها و نفوذ سیاسی در صده های اخیر به وجود آمده است و از تمدن گذشته تهی است .
براساس سندهای تاریخی وکاوشهای میراث فرهنگی در" قبرستون سر" ، قدمت فولادمحله به 5500 سال قیل از میلاد بر می گردد که این قدمت سخنهای زیادی از تمدن و شکوفایی فولادمحله در گذشته های دور و نزدیک دارد . قبرستون سر که در داخل فولادمحله کنونی واقع شده است با تخریب آن در چند سال گذشته و همچنین تخریب آتشکده که در وسط آن واقع بود به تلی از خاک در آمده است گفتنی است قبرستون سر از اماکن تاریخی است که در آینده ای نزدیک در سازمان یونسکو به ثبت خواهد رسید .
به غیر از قبرستون سر اماکن تاریخی زیادی را می توان در فولادمحله مشاهده نمود که مهمترین آنها عبارت است از:
1- تپه کورمیش بالا ( 8 کیلومتری شمال شرق فولادمحله )
2- تپه گنجی 1 و 2 کورمیش ( 8 کیلومتری شمال شرقی فولادمحله) ،
3- محوطه باستانی چیروار( 5/1 کیلومتری شرق فولادمحله )
4- تپه باغچه «تسوا» ( 6 کیلومتری شرق فولادمحله )
5- محوطه کترنو ( 5/7 کیلومتری شمال شرق فولادمحله )
6- تپه زرشک او 1 و 2 ( 5 کیلومتری شمال شرق فولادمحله )
7- گد ده ( 3 کیلومتری شمال فولادمحله ) ،
8- قلاع عماددره ( 5/2 کیلومتری شمال فولادمحله ) ،
9- تپه دربندی 1 و 2 ( 4 کیلومتری غرب فولادمحله )
10- تپه سی بن ( 5/7 کیلومتری شمال شرق فولادمحله )
11- تپه هلی کبرک ( 7 کیلومتری شمال شرق فولادمحله )
12- تپه رباط ( 8 کیلومتری شمال شرق فولادمحله )
13- محوطه چیدین ( 3 کیلومتری شرق فولادمحله )
14- تپه گندل تول ( 7 کیلومتری شرق فولادمحله )
15- تپه گندل آباد ( 5/4 کیلومتری شرق فولادمحله )
16- گنج تپه کترنو ( 5/7 کیلومتری شمال شرق فولادمحله )
17- تپه اسپ داربن 1 و 2 ( 7 کیلومتری شمال شرق فولادمحله )
18- تپه دروازه سر یا دریم قلی ( داخل محل )
19- زیارت سر ( 7 کیلومتری شمال فولادمحله )
به غیر از دریم قلی تمامی اماکن فوق در حال حاضر به دلیل قدمت زیاد آنان( قبل از حکومت زندیه) تلی از خاک گردیده واین اماکن بیشتر مورد تعرض و تخریب سودا گران در آمده است .
از لحاظ چشم انداز طبیعی ، دشت فولادمحله که تقریبا دور تا دور آن را کوههایی بلند با پوشش مرتعی ، درختچه ، درختان سوزنی برگ ارس و گاها در دره های شمالی درختان پهن برگ فرا گرفته است باعث گردید که از مناطق زیبای گردشگری به شمار آید . بیشتر اماکن تاریخی فوق در کنار خود ، چشمه آبی را دارد و مکان مناسبی برای استراحت و گذراندن اوقات فراغت می باشد .
ازمهمترین اماکن گردشگری در فولادمحله می توان به موارد زیر اشاره کرد .
1- امامزاده تاج الدین ( 5/1 کیلومتری شمال فولادمحله ) این مکان علاوه بر مکان زیارتی دارای چشمه آب و فضای سبز و امکانات جزئی جهت استراحت برای هم وطنان و مسافرین عزیز می باشد . در کتابهاب تاریخی آورده اند که این امامزاده با فرزندش طاهر برای جمع آوری هم پیمانان خود جهت جنگ با مخالفین خود از مازندران به فولادمحله آمدند که در تعقیب دشمنان خود قرار گرفته و در فولادمحله به شهادت رسیدند . در سالهای گذشته دور مزار این امامزاده دیوار کوتاهی بوده که توسط مردم زیارت می شد . در دهه 60 با همت اهالی ومحمد علی فولادی بنای جدید آن به صورت مدور با گنبد ساخته و در حال حاضر هم برای گسترش صحن و مسجد برنامه هایی تدوین گردید . متولی این مکان مذهبی آقای محمد علی فولادی است
2- تنگه آسیاب سر ( 2 کیلومتری شمال فولادمحله ) این منطقه که در داخل دره واقع شده است دارای سد خاکی -درختان زیاد با نهر آب و همچنین دارای آسیاب های قدیمی و مکان تاریخی گد ده می باشد . و مابین امام زاده تاج الدین و امام زاده ابراهیم قرار گرفته است .
3- زیارت سر (امام زاده ابراهیم ) ( 7 کیلومتری شمال فولادمحله ) این منطقه که در ارتفاع حدود 2500 متری در کنار جنگلهای سرسبز مازندران قرار گرفته از اماکن گردشگری بسیار مهم منطقه فولادمحله و روستاههای چهار دانگه ساری می باشد . رفتن به این گردشگاه با وسیله نقلیه از تنگه زیبای عماددره فولادمحله انجام پذیر است و سالانه در فصل تابستان خانواده های زیادی شب و روز را در کنار امام زاده سپری می نمایند .داشتن برق سراسری از محاسن این زیارتگاه است .
این امامزاده که منتسب به فرزندان امام موسی کاظم(ع)می باشد از ارزش و حرمت ویژه ای نزد مردمان منطقه برخوردار است . قدمت بنای فعلی آن مشخص نیست ولی آخرین نوسازی بنای آن براساس سنگ نوشته توسط محمد صفی ومیرزا فولادی و بدستیاری استاد ابوطالب به 264 سال پیش ( 1167 قمری )برمی گردد . بنای این امام زاده دارای یک راهرو و مکان زیارت که گنبدی است و دو اطاق با سقف مسطح و یک انبار با امکانات نسبتا خوب می باشد . اطراف امامزاده چمن زار و متصل به جنگل واوسر و"کوه چهار نو" ( مرتفع ترین کوه این منطقه با ارتفاع 2882 متر ) است . متولی این مکان مذهبی آقای علی بابا ایمانی می باشد .
در گذشته مردمان روستاهای این منطقه ( فولادمحله ، واوسر ، تیله بن ، بالاده ، قلعه ، پایین ده ، تیلک ، اراء و ... ) پس از برداشت محصولات کشاورزی به همراه خانواده های خود به زیارت سر « امامزاده ابراهیم » آمده و 2 الی 3 روز در اطراف امامزاده اطراق می نمودند و به بازیهای محلی ، مسابقات پهلوانی و اسب دوانی می پرداختند .
برگرفته از کتاب در دست تالیف سیمای فولادمحله تالیف سید رضی موسوی فولادی